Fenoui-bastard
Anethum graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Escarlato, Anet.
Noms en français : Aneth, Aneth odorant.
Descripcioun :Lou fenoui-bastard, planto de l'an que nous vèn d'Asìo, èro cultivado pèr èstre emplegado coume sabourun o coume planto vertuouso. Se destrìo dóu "vertadié" fenoun (o fenoui) majamen emé si fueio mai grando e divisado e si brout, grandaras peréu. E de segur l'óudour èi dispariero. S'atrobo pu trop gaire, aleva dins li perterro de flour.
Usanço :Li fueio e li flour soun manjadisso, de mescla dins li soupo, lis ensalado e ço que voulès. Li racino soun bono pèr digeri (carminativo, estoumatico e estimulanto), alor que li grano en mai luchon contro enflamacioun, lis espaime, la tensioun, ajudon à pissa e apaison li mourreno tout en ajudant la mountado de la.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 0,7(1,7) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Anethum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Abriéu à setèmbre
Liò : Ort
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Ouèst
Ref. sc. : Anethum graveolens L., 1753
Martagoun
Lilium martagon
Liliaceae
Noms en français : Lis martagon, Racine d'Or.
Descripcioun :Tras que poulido planto de nòsti mountagno que pòu flouri fin qu'à mai de 2500m d'auturo. Se recounèis evidentamen à si gròssi flour roujo picoutado e à si fueio verticilado pèr 5 e mai.
Usanço :La cabosso èro manjado li tèms de carestié. A l'ouro d'aro soun li senglié que se n'en cargon alor que li cabróu esbrouton li fueio. Lou martagoun
èi vertuous contro lou mau d'os, es un remoulissènt di car. Evidentamen lou fau pas acampa qu'es uno planto urousamen proutegido.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lilium
Famiho : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2200 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Prado umido
- Melounié
- Faio
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Lilium martagon L., 1753